Bez bırakma dönemi ebeveynler için oldukça sancılı, yorucu ve zorlayıcı bir dönem olabilmektedir. Bu kararı verdikten sonra yaşanılan zorluklar neticesinde bazen aileler acaba acele mi ettim, tekrar beze dönersem çocuğum nasıl etkilenir şeklinde soBebeklerde Bez Bırakma Süreci: Ne Zamanve Nasıl?
Bez bırakma dönemi ebeveynler için oldukça sancılı, yorucu ve zorlayıcı bir dönem
olabilmektedir. Bu kararı verdikten sonra yaşanılan zorluklar neticesinde bazen aileler acaba
acele mi ettim, tekrar beze dönersem çocuğum nasıl etkilenir şeklinde soru işaretlerinin
oldukça yoğunlaştığı, ebeveynlerin kendini bazen çaresiz hissettiği sabır gerektiren bir
dönemdir.
Öncelikle sakin olunmalı ve bu süreci tüm zorlayıcılığı ile kabullenerek yola kararlı bir
şekilde çıkılmalı. Bu karar için en doğru zamanı kestirmek zor olsa da, gelişimsel olarak
belirlenen bazı dönemler mevcuttur.
Bez Bırakma İçin Uygun Zaman
Gelişimsel Hazırlık
Bez bırakma sürecinin en önemli aşaması, çocuğun fiziksel ve zihinsel olarak bu sürece hazır
olup olmadığını değerlendirmektir. Genellikle, çocukların bez bırakma için uygun olduğu
dönem 18-24 ay arasıdır. Ancak bazı çocuklar 2 yaşına kadar da hazır olmayabilir. Bazı
kaynaklar ise bez bırakmanın en uygun zaman aralığını 33. ay ile 36. ay olarak
göstermektedir. Ancak öncelikli olarak bakılması gereken çocuğun bez bırakma için hazır
olduğu sinyalleridir. Çocuk hazır olduğunun sinyallerini verinceye kadar ebeveyn beklemeli
ve çevresindeki insanların ‘ çok geç kaldın, kocaman çocuk oldu hala bez kullanıyorsun’ tarzı
eleştirel ifadelerine karşı kulaklarını tıkamalıdır.
Hazır Olma İşaretleri
Bebeğinizin bez bırakma sürecine hazır olduğuna dair bazı işaretler şunlardır:
Fiziksel İşaretler: Bebeğinizin altının kuru kalması, dışkı ve idrarını yapma
zamanlarını anlaması, bezine çiş yaptığı zamanlar duraksaması.
Davranışsal İşaretler: Tuvalet konusunda ilgi gösterme, tuvaletle ilgili kelimeleri
anlamaya başlama, bezden rahatsızlık duyma, evdeki diğer bireyler gibi tuvalete
girmeye özenme.
Rutin Değişiklikleri: Bebeğinizin gün içinde belirli zamanlarda bezini kurutması.
Bez Bırakma Yöntemleri
Adım Adım Yaklaşım
Bez bırakma sürecini adım adım ilerleyerek gerçekleştirmek, çocuğunuz için daha az stresli
bir deneyim olabilir. İşte bu süreçte izleyebileceğiniz temel adımlar:
Tuvalet Eğitimi İçin Uygun Araçlar: Tuvalet adaptörleri veya çocuk tuvaletleri,
bebeğinizin tuvalet kullanımını kolaylaştırabilir.
Rutin Oluşturma: Gün içinde belirli zamanlarda (örneğin, kahvaltı sonrası, öğle
yemeği sonrası) tuvalete gitme alışkanlığı kazandırmak.
Oyunlarla desteklemek: Çocuğa dışkı oluşumu ile ilgili oyunlar oynatmak. (Bir
oyuncak alınır, hayali olarak yemek yedirilir ve oyuncak için bir tuvalet hazırlanır. Bu
şekilde sindirim sistemi ile ilgili bilgiler ile desteklenerek çocuk bilgilendirilebilir).
İlerleme ve Geri Adım
Bebeğinizin süreç boyunca ilerlemesi normaldir. Ancak, bazen geri adımlar olabilir. Bu
durumda sakin kalmak, baskı yapmamak ve acele etmemek önemlidir. Özellikle stresli
dönemlerde (taşınma, kardeşin doğumu gibi) bez bırakma sürecini geciktirmek daha iyi
olabilir. Bazen doğan kardeşten sonra tekrar bezine dönmek isteyebilir. Sabırlı ve anlayışlı
olunması gereken bir durumdur.
3. Sorunlar ve Çözüm Yöntemleri
Bazı çocuklar bez bırakma sürecinde çeşitli zorluklar yaşayabilir. Bunlar arasında korku,
kaygı ya da alışkanlıkla ilgili sorunlar bulunabilir. İşte bu tür durumlarla başa çıkmanın
yolları:
Korku Durumları: Çocuğunuz tuvalet kullanımında korku yaşıyorsa, bunu anlamaya
çalışın ve acele etmeyin. Ona tuvaletin ne olduğunu ve neden kullanılması gerektiğini
açıklayın. Çünkü çocuk dışkısını bir uzvu zannederek onu bırakmakta endişe yaşıyor
olabilir hatta bu durum karşısında dehşete kapılabilir.
Alışkanlık Problemleri: Eğer çocuk tuvalete gitmek istemiyorsa, onu zorlamayın.
Oyun veya ödül gibi olumlu motivasyonlar kullanarak cesaretlendirin.
Sonuç olarak bez bırakma kararı verildikten sonra direkt sonuç beklemek yerine her gün
üzerine biraz daha ekleyerek adım adım gitmek daha istikrarlı ve güvenilir bir yoldur.
Bebeklerde bez bırakma süreci, aileler için önemli bir dönüm noktasıdır. Her çocuğun gelişim
süreci farklıdır, bu nedenle acele etmemek ve çocuğunuzun hazır olduğundan emin olmak
önemlidir. Uygun yöntemler ve pozitif destek ile bu süreç daha kolay ve keyifli hale
getirilebilir. Unutmayın, bu süreçte sabırlı olmak ve çocuğunuzun ihtiyaçlarını anlamak en
önemli faktördür.